Πέμπτη 29 Ιουνίου 2017

«Επαγωγή» ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

Όλα τα Α είναι Β. Το Γ είναι Α. Συμπέρασμα: το Γ είναι Β.



Όλα τα Α είναι Β. Το Γ είναι Α. Συμπέρασμα: το Γ είναι Β.

Όλα τα Α είναι Β. Το Γ είναι Α. Συμπέρασμα: το Γ είναι Β. Αυτός ο συλλογισμός, ισχύει και χωρίς να γνωρίζουμε τι είναι Α, το Γ ή το Β. Και είναι εκπληκτικό! Είναι ο τρόπος που πηγαίνουμε από το γενικό στο «καθέκαστον» όπως μας λέει ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ. Δηλαδή στο ιδικό. Τον τρόπο αυτόν, τον ονομάζει «συλλογισμό» και είναι όπως επίσης μας λέει, η απολύτως ασφαλής μέθοδος. Αν λοιπόν γνωρίζουμε τους τρόπους που οργανώνονται οι προτάσεις, τότε, το συμπέρασμά μας προκύπτει κατ΄ανάγκη από τις προκείμενες προτάσεις. Και το ίδιο κάνουμε και με τις επιστήμες λέει ο Σταγιρίτης. Από γενικές αρχές, αποδεικνύουμε επιμέρους γεγονότα. Το ίδιο γίνεται και στις ανθρώπινες πράξεις.
Άρα, ο συλλογισμός είναι μια βασικότατη ανθρώπινη συνθήκη. Ωστόσο, μόνος του δεν βοηθά να φτάσω σε ένα συμπέρασμα. Αν γνωρίζουμε και λογική, ακόμη καλύτερα διότι κάνουμε και καλή επιστήμη! Ο μοναδικός τρόπος κατά τον Αριστοτέλη για να φτάσω κάπου, σε ένα συμπέρασμα, είναι λοιπόν η λεγόμενη «επαγωγή»: η πρόσβαση από τα επιμέρους στα γενικά.
Στην ζωή μας, στην επιστήμη, ακόμη κι όταν αναλύουμε την γλώσσα, κάνουμε επαγωγή, μας λέει ο Σταγιρίτης.
Άλλος ένα τομέας, κατά τον Αριστοτέλη, είναι «ένδοξα». Το τι δηλαδή είπαν οι προηγούμενοι, το τι πιστεύει ο κόσμος, καθώς στις πεποιθήσεις υπάρχει μια αλήθεια.
Αν δούμε λοιπόν τον συνδυασμό επαγωγικής και παραγωγικής μεθόδου, δηλαδή συλλογισμού, τότε, το φαινόμενο της επιστημονικής γνώσης προσεγγίζεται με επάρκεια.
Η συμβολή του αυτή, έχει μείνει μέχρι και σήμερα στις μέρες μας! Ουσιαστικά ο μέγας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ έχει περάσει στην αιωνιότητα και ζει ανάμεσά μας ακατάπαυστα, έστω κι αν δεν το γνωρίζουμε!





Ελένη Ξένου
(Αφιερωμένο στον αγαπητό μου δάσκαλο, καθηγητής φιλοσοφίας, Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Βασίλη Κάλφα!)







Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου