Ελληνικότητα, ευρωπαϊκή Αναγέννηση, Κυκλάδες, Αιγαίο.
Η Λυρική Ποίηση, γεννήθηκε στο Αιγαίο.
Στην Λέσβο η Σαπφώ και στην Πάρο ο Αρχίλοχος.
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ
Στην εκπομπή αυτή ο ποιητής ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ μιλά λίγο μετά τη βράβευσή του με το Νόμπελ Λογοτεχνίας (1979) και μεταξύ άλλων, ορίζει το τι είναι για αυτόν "ελληνικότητα":
"Η Αναγέννηση για μένα, η ευρωπαϊκή Αναγέννηση, ήτανε μια παραφθορά αυτού που λέμε "ελληνικότητα". Η "ελληνικότητα είναι ένας όρος που έχει παρεξηγηθεί πολύ, άλλωστε και την δική μου γενιά την χτύπησαν ότι το παράκανε με την ελληνικότητα, αλλά την εποχή εκείνη, ίσως και σήμερα ακόμη, τα βλέπανε όλα απλουστευτικά. Δηλαδή, νομίζουν πως είναι η φουστανέλα, το τσαρούχι κι αυτά που λέμε...γκρικάλσ, αλλά, για μένα η "ελληνικότητα" είναι απλούστατα ένας τρόπος να βλέπεις τα πράγματα. Όπως είχα γράψει κάπου, θα έπρεπε ένας μαθηματικός να βρει έναν "τύπο". Να το διατυπώσει αυτό το πράγμα σε ένα σύμβολο. Είναι πάντως, κάτι που ισχύει και για την αρχαιότητα και για τον μεσαίωνα και για σήμερα, δηλαδή, πέρα από τις διαφοροποιήσεις που παρουσιάζουν οι κατά καιρούς θρησκείες ή οι επιπτώσεις της ιστορίας, είναι ένας παράγων σταθερός και μόνιμος, που κάνει τον άνθρωπο να αντιδρά απέναντι στα πράγματα καθορισμένου χρόνου. Αυτό είναι η "ελληνικότητα"! Έχω δει στα νησιά που πηγαίνω τα καλοκαίρια, πολλές φορές του τιμονιέρηδες, -κάποιος ξένος είπε μια φορά ότι, ο τρόπος που είδε ο Ικτίνος στην κατασκευή του Παρθενώνα την ακρίβεια ανάμεσα σε δύο σημεία, είναι ο ίδιος που βλέπει ένας τιμονιέρης απλός, σήμερα που κυβερνάει την βάρκα του, τις εναντιώσεις των καιρών και βρίσκει την ακριβή γραμμή.- Είναι δηλαδή, μια στιγμή ακριβείας!
Ο λαός είναι ο φορέας. Πάρτε την αρχιτεκτονική. Όταν ήρθε ο Le Corbusier και είδε τα σπίτια στις Κυκλάδες, έμεινε με ανοιχτό το στόμα! Διότι αυτά που ψάχνανε αυτοί να βρούνε μέσα από τους μαιάνδρους της δυτικής έρευνας, οι τεχνίτες των νησιών τα είχανε βρει ως λύσεις που ήταν και πρακτικές και αισθητικές μαζί! Διότι όσο πιο σωστά εξυπηρετεί έναν πρακτικό σκοπό, τόσο πιο πολύ αποβάλει τα περιττά και τα στολίδια, και μένει μόνον η ουσία!
Και φοβούμαι μη χαθεί. Ο φόβος μας είναι μη χαθεί, επειδή αυτά τα πράγματα έχουν καταπιεστεί από τον σημερινό πολιτισμό, η εισβολή του τεχνικού πολιτισμού είναι πολύ μεγάλη, και...ο κίνδυνος υπάρχει.
Η Λυρική Ποίηση, γεννήθηκε στο Αιγαίο. Στην Λέσβο η Σαπφώ και στην Πάρο ο Αρχίλοχος! Έτσι άρχισε η Λυρική Ποίηση. Όλη λοιπόν η παράδοση η ελληνική, νομίζω ότι, είναι μέσα στην κοιτίδα αυτή, στο λίκνο αυτό που λέμε Αιγαίο. Για μένα, και το κύμα ας πούμε, ο φλοίσβος, μιλάει Ελληνικά!"ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ
https://youtu.be/tW6uukuti10
Απομαγνητοφώνηση, Ελένη Ξένου.
"Η Αναγέννηση για μένα, η ευρωπαϊκή Αναγέννηση, ήτανε μια παραφθορά αυτού που λέμε "ελληνικότητα". Η "ελληνικότητα είναι ένας όρος που έχει παρεξηγηθεί πολύ, άλλωστε και την δική μου γενιά την χτύπησαν ότι το παράκανε με την ελληνικότητα, αλλά την εποχή εκείνη, ίσως και σήμερα ακόμη, τα βλέπανε όλα απλουστευτικά. Δηλαδή, νομίζουν πως είναι η φουστανέλα, το τσαρούχι κι αυτά που λέμε...γκρικάλσ, αλλά, για μένα η "ελληνικότητα" είναι απλούστατα ένας τρόπος να βλέπεις τα πράγματα. Όπως είχα γράψει κάπου, θα έπρεπε ένας μαθηματικός να βρει έναν "τύπο". Να το διατυπώσει αυτό το πράγμα σε ένα σύμβολο. Είναι πάντως, κάτι που ισχύει και για την αρχαιότητα και για τον μεσαίωνα και για σήμερα, δηλαδή, πέρα από τις διαφοροποιήσεις που παρουσιάζουν οι κατά καιρούς θρησκείες ή οι επιπτώσεις της ιστορίας, είναι ένας παράγων σταθερός και μόνιμος, που κάνει τον άνθρωπο να αντιδρά απέναντι στα πράγματα καθορισμένου χρόνου. Αυτό είναι η "ελληνικότητα"! Έχω δει στα νησιά που πηγαίνω τα καλοκαίρια, πολλές φορές του τιμονιέρηδες, -κάποιος ξένος είπε μια φορά ότι, ο τρόπος που είδε ο Ικτίνος στην κατασκευή του Παρθενώνα την ακρίβεια ανάμεσα σε δύο σημεία, είναι ο ίδιος που βλέπει ένας τιμονιέρης απλός, σήμερα που κυβερνάει την βάρκα του, τις εναντιώσεις των καιρών και βρίσκει την ακριβή γραμμή.- Είναι δηλαδή, μια στιγμή ακριβείας!
Ο λαός είναι ο φορέας. Πάρτε την αρχιτεκτονική. Όταν ήρθε ο Le Corbusier και είδε τα σπίτια στις Κυκλάδες, έμεινε με ανοιχτό το στόμα! Διότι αυτά που ψάχνανε αυτοί να βρούνε μέσα από τους μαιάνδρους της δυτικής έρευνας, οι τεχνίτες των νησιών τα είχανε βρει ως λύσεις που ήταν και πρακτικές και αισθητικές μαζί! Διότι όσο πιο σωστά εξυπηρετεί έναν πρακτικό σκοπό, τόσο πιο πολύ αποβάλει τα περιττά και τα στολίδια, και μένει μόνον η ουσία!
Και φοβούμαι μη χαθεί. Ο φόβος μας είναι μη χαθεί, επειδή αυτά τα πράγματα έχουν καταπιεστεί από τον σημερινό πολιτισμό, η εισβολή του τεχνικού πολιτισμού είναι πολύ μεγάλη, και...ο κίνδυνος υπάρχει.
Η Λυρική Ποίηση, γεννήθηκε στο Αιγαίο. Στην Λέσβο η Σαπφώ και στην Πάρο ο Αρχίλοχος! Έτσι άρχισε η Λυρική Ποίηση. Όλη λοιπόν η παράδοση η ελληνική, νομίζω ότι, είναι μέσα στην κοιτίδα αυτή, στο λίκνο αυτό που λέμε Αιγαίο. Για μένα, και το κύμα ας πούμε, ο φλοίσβος, μιλάει Ελληνικά!"ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ
https://youtu.be/tW6uukuti10
Απομαγνητοφώνηση, Ελένη Ξένου.
Ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης.
"...Βέβαια υπάρχει το αίνιγμα. Βέβαια υπάρχει το μυστήριο. Αλλά το μυστήριο δεν είναι μια σκηνοθεσία που επωφελείται από τα παιχνίδια της σκιάς και του σκότους για να μας εντυπωσιάσει απλώς. Είναι αυτό που εξακολουθεί να παραμένει μυστήριο και μέσα στο απόλυτο φως. Είναι τότε που προσλαμβάνει την αίγλη εκείνη που ελκύει και που την ονομάζουμε Ομορφιά. Την Ομορφιά που είναι μια οδός - η μόνη ίσως οδός προς το άγνωστο μέρος του εαυτού μας, προς αυτό που μας υπερβαίνει. Επειδή αυτό είναι στο βάθος η ποίηση: η τέχνη να οδηγείσαι και να φτάνεις προς αυτό που σε υπερβαίνει..."
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ
"...Βέβαια υπάρχει το αίνιγμα. Βέβαια υπάρχει το μυστήριο. Αλλά το μυστήριο δεν είναι μια σκηνοθεσία που επωφελείται από τα παιχνίδια της σκιάς και του σκότους για να μας εντυπωσιάσει απλώς. Είναι αυτό που εξακολουθεί να παραμένει μυστήριο και μέσα στο απόλυτο φως. Είναι τότε που προσλαμβάνει την αίγλη εκείνη που ελκύει και που την ονομάζουμε Ομορφιά. Την Ομορφιά που είναι μια οδός - η μόνη ίσως οδός προς το άγνωστο μέρος του εαυτού μας, προς αυτό που μας υπερβαίνει. Επειδή αυτό είναι στο βάθος η ποίηση: η τέχνη να οδηγείσαι και να φτάνεις προς αυτό που σε υπερβαίνει..."
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ
Οδυσέας Ελύτης - Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ,(Άξιον Εστί) - Μάνος Κατράκης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου